De Olijfberg
Woensdag 6 november
Zoals gewoonlijk staan we om half zeven op. Het hotel is echt geweldig en na een overheerlijk ontbijt zitten we rond acht uur in de bus. De gids wenst ons allemaal boker tov (goedemorgen) en vertelt ons dat er vandaag een wandeldag op het programma staat. De bus zal ons tot bovenop de olijfberg brengen en vandaar uit zullen we afdalen naar Jeruzalem. We rijden langs de oude stadsmuur en komen langs het Hinjondal waar vroeger kinderen werden geofferd in opdracht van koning Moloch. Daar kun je je toch niets bij voorstellen?
Bovenop de olijfberg aangekomen hebben we een prachtig uitzicht over het oude Jeruzalem. We kijken op de gigantische Joodse begraafplaats met 150 duizend graven. Joden uit de hele wereld liggen hier begraven omdat volgens de bijbel in de eindtijd God zijn voet op de olijfberg zal zetten en zo hopen ze als eerste weer op te staan uit het graf. Ze betalen zo’n 60.000 dollar en meer voor een graf. Ook al zijn de graven heel hoog de mensen liggen begraven in de grond. Na een maand komt er een steen op onder veel ceremonieel. In plaats van bloemen leggen de nabestaanden steentjes op het graf.
In de verte op de Tempelberg zien we de gouden koepel en de Al-Aqsa Moskee. De profeet Mohammed had hier een bedevaart na een verre reis. Er zijn sterke aanwijzingen dat daar vroeger de Heilige Tempel was gebouwd door koning Salomon. De dubbele poort is dichtgemetseld door de Turken in de 16e eeuw, Omdat ze bang waren dat de Messias door die poort naar binnen zou komen. (zie foto verderop)
We kwamen voorbij de Dominicus Flevit (waar de heer weende) een kapel in de vorm van een traan. Een nog een eindje verder kwamen we langs een Russisch orthodoxe kerk met gouden koepeltjes.
De Hof van Gethsemané is veel kleiner dan wij gedacht hadden. Hier staan hele oude olijfbomen, sommigen zijn wel 1300 jaar oud. Hier staat ook een Basilique met mooie mozaïeken. Aan de voorkant van de kerk staan in het Mozaïek de 4 evangelisten afgebeeld boven de vier zuilen. De drie bogen staan voor de drie-eenheid.
We gaan verder naar beneden door de leeuwenpoort. Dit is de vroegere Schaapspoort. Vroeger werden op het plein voor de poort schapen verkocht om te offeren op het Tempelplein.
Jeruzalem
We lopen langs het huis waar Maria, de moeder van Jezus geboren zou zijn, naar de Bethsedavijver: het huis van barmhartigheid. Vroeger was dit een kuuroord. Mensen kwamen van heinde en ver met allerlei kwalen. Je moest wel wachten tot het water bewoog want alleen dan werd je genezen. Nu is de vijver droog en restten alleen nog de ruïnes. De Anna kerk op deze plek heeft een geweldige akoestiek. Al kun je helemaal niet mooi zingen in deze kerk klinkt het helemaal geweldig. We hebben dat natuurlijk uitgeprobeerd en voelden ons echte operazangeressen. Het is een Rooms Katholieke kerk met een groot beeld van Maria als kind met haar moeder Anna. En natuurlijk gingen we een kaarsje branden voor de thuisblijvers.
We nemen een koffiepauze in een heel klein zaakje waar we echte filterkoffie kregen.
Daarna volgen we de Via Dolorosa, de lijdensweg van Christus. Het betekent letterlijk weg van treuren. Er zijn 14 staties, elke statie laat een belangrijk moment zien op deze lijdensweg. De eerste statie is de plek waar Jezus veroordeeld werd, de tweede statie het plein waar gedobbeld werd om de kleren van Jezus. De oorspronkelijke lijdensweg lag in de tijd van Jezus zo’n 12 meter lager. Door aardbevingen en verwoestingen herbouwde men op de puinhopen. We lopen langs een ondergronds marktplein, de Lothostrotos, waar de contouren van een dobbelspel te zien zijn in de vloer. De soldaten speelden daar waarschijnlijk in de tijd van Jezus hun spel. Het bovenkleed werd, zoals in de bijbel staat, verdobbeld. Aan het eind komen we bij de Heilige Grafkerk. Deze kerk is één van de oudste kerken ter wereld. Het is het eigendom van 6 groeperingen en alles draait om macht en politiek. Het is zwaar verwaarloosd omdat de verschillende groeperingen het niet eens kunnen worden.
Sommige stromingen denken dat op deze plek de kruisiging heeft plaatsgevonden.
Het hoogste punt is Golgotha. Wij kunnen ons er geen voorstelling van maken vanwege alle kitsch. Een eindje verder zou de plek zijn waar Jezus graf was. En in het midden de zalvingsteen waar jezus op gezalfd zou zijn. Je kunt deze steen haast niet zien vanwege alle mensen die op of over de steen hangen. Ze huilen en strijken met doekjes over de steen en leggen er foto's op.
's Avonds maken we met de bus een tour door Jeruzalem. Onze gids legt ons ook uit wat Koosjer is. Dat is dus een richtlijn voor voedsel en spijsindustrie en reinigingsrituelen. In Israël wordt meestal Koosjer gegeten. Als voedsel in overeenstemming is met de regels van kasjroet, dan mag het gegeten worden, het heeft dan ook een keurmerk. Vaak ligt er dan ook een briefje bij dat het volgens de geldende regels is bereid.
Zo mag je je handen niet rechtstreeks uit de kraan wassen, want dat is onrein. Je doet water in een kan en daarmee was je je handen. Het is dan ook wel handig als je met je tweeën bent.
Alle huizen en gebouwen hebben bijna dezelfde kleur. In Jeruzalem is een wet voor buitenbekleding die een eenheid van oudheid uit moeten stralen, alle gebouwen zijn van kalkzandsteen gemaakt. Daardoor ziet het er heel indrukwekkend uit.
We rijden door Mea Shearim, de wijk van de ultraorthodoxe Joden, deze werd in 1875 gesticht. Hier bevinden zich een tal van Talmoed scholen, rituele baden en synagogen, er wordt overwegend Jiddisch gesproken en de mannen gaan nog chassidisch gekleed: zwarte kleren, pelshoeden en slaaplokken. Borden met gedragsregels wijzen de bezoekers er op dat autorijden op de sabbat, fotograferen en het dragen van indecente kleding (die de armen en benen bloot laat) zijn verboden.
Er zijn verschillende groeperingen afhankelijk van de voorouders. De vrouwen trouwen jong en dragen dan een doek of een pruik zodat iedereen kan zien dat ze bezet zijn. Anticonceptie is verboden en zo zie je soms heel jonge vrouwen met een hele schare kinderen. Er is een vrijstelling van militaire dienst. Twee-derde van de mannen werken niet omdat ze de Talmoed moeten bestuderen. Dit geeft frictie onder de bevolking, want deze groep leeft van belastingvoordeel en subsidie.
Het is net of we in een film spelen, het is zo'n totaal andere wereld. Maar wat hebben we vandaag veel gezien en geleerd.
We gaan vanavond ook naar de Klaagmuur. Er is veel beveiliging aanwezig en we moeten allemaal gecontroleerd worden. Deze westmuur is de enige zichtbare muur die nog overgebleven is van de Tempel. De Romeinse bezetters hebben deze grondig vernietigd in 70 na Christus. Binnen het Jodendom is de Tempel de Heiligste plaats.
De mannen en vrouwen worden gescheiden door een wand. De vrouwen lijken wel helemaal in trance met hun neus in de bijbel. De mannen bidden alsof hun leven er van af hangt en bewegen hun hoofd van voor en naar achteren.
Er worden allerlei briefjes in de gleuven gestopt met eigenschreven teksten. Ook wij hebben een wens in de muur gezet, je weet per slotte maar nooit.
